1- *دانش آموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران. (نویسنده مسئول) 2- عضو هیات علمی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران 3- دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی یزد 4- عضو هیات علمی دانشگاه علوم تحقیقات تهران.
چکیده: (6674 مشاهده)
تغییر کاربری اراضی و توسعه شهری منجر به پیدایش مشکلات فزایندهای در هیدرولوژی شهری شده و در اکثر موارد افزایش دبی پیک و حجم سیلاب را بههمراه داشته است. منطقه 22، یکی از بزرگترین مناطق شهری تهران است که در مجاورت دو حوضه آبخیز کن و وردیج قرار دارد. افزایش سریع روند شهرسازی و توسعه سطوح نفوذناپذیر، خطر وقوع سیل در منطقه را دوچندان کرده است. در این تحقیق ابتدا با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و با کمک تصویر(ETM) ماهواره لندست نقشهها و اطلاعات لازم تهیه و سپس میزان دبی حداکثر جریان با سه روش توزیع آماری، شماره منحنی(SCS) و استدلالی برآورد گردید و در نهایت نقش توسعه شهری در افزایش میزان دبی حداکثر مورد بررسی قرار گرفت. همچنین به منظور تخمین خسارت سیل در 50 سال اخیر، آمار وقوع سیل از سازمان جنگلها و مراتع اخذ و با تهیه پرسشنامه، خسارت ناشی از این پدیده به قیمت امروز نرخگذاری گردید. مقایسه نتایج حاصل از دبی پیک حوضه شهری منطقه 22 و حوضه آبخیز کن نشان میدهد که در دورهبازگشت 2 سال، دبی اوجسیل در حوضه شهری 2/6 برابر حوضه کن بوده و در دورهبازگشت 5 سال این نسبت 55/1 برابر و دورهبازگشت 10 سال به 11/1 برابر رسیده است. این نتیجه نشان میدهد شهرسازی و افزایش سطوح نفوذناپذیر پتانسیلنفوذ را کاهش و دبی پیک جریان و حجم سیلاب را افزایش داده است و نکته حائز اهمیت اینکه حساسیت سیلهای کوچک در منطقه بیشتر از سیلهای بزرگ میباشد. همچنین مطالعه 6 سیل اتفاق افتاده در منطقه طی 50 سال اخیر، حاکی از خسارت 000/500/715 میلیون تومانی این پدیده میباشد. با توجه به مجموع خسارات سیل و همچنین نیاز منطقه به ایجاد فضای سبز جدید و مشکل کمبود آب، میتوان با ارائه یک راهکار مدیریتی از رواناب حاصل از این سیلابها جهت تامین آب، در فضای سبز شهری استفاده نمود.
razmjoee N, mahdavi M, afkhami H, mohseni saravi M, motamed vaziri B. Impact of Urbanization Development on Increase in Peak Flow Discharges and Flood Damages in the Last Half Century Using RS and GIS (Case Study: Tehran Region 22) . جغرافیایی 2017; 17 (57) :235-253 URL: http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-412-fa.html
رزمجوئی نازیلا، مهدوی محمد، افخمی حمیده، محسنی ساروی محسن، معتمدوزیری بهارک. تاثیر توسعه شهری بر افزایش دبی پیک جریان و خسارت ناشی از آن در نیم قرن اخیر با استفاده از RS و GIS (مطالعه موردی: منطقه 22 تهران). فضای جغرافیایی. 1396; 17 (57) :235-253