1- گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران 2- دانشجوی دکتری گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران.
چکیده: (1690 مشاهده)
در این پژوهش به منظور بررسی شرایط کلی تنش بادی در منطقه غرب و شمال غرب ایران، داده های تنش و سرعت باد در تراز ارتفاعی 10 متری از سطح زمین از پایگاه داده MERRA-2Model از سنجنده TRMM طی دوره ی آماری 2018-1990 در مختصات 30 تا 37.5 درجه عرض شمالی و 45 تا 52.5 درجه طول شرقی اخذ گردید. جهت استخراج داده های ماهواره ای تنش بادی در سطح ایستگاه های سینوپتیک ارومیه، تبریز، زنجان ، همدان، سنندج ، کرمانشاه، خرم آباد، اردبیل، ایلام و اهواز، نرم افزار GIS مورد استفاده قرار گرفت. برای محاسبه تنش باد، داده های دما ، فشار و باد از سازمان هواشناسی اخذ گردید. جهت ارزیابی داده های ماهواره ای و داده های ایستگاهی از معیارهای آماری ضریب همبستگی(CC) ، میانگین خطا(ME) و مجذور مربعات خطا (RMSE) استفاده شد. حداکثر (RMSE) 060516/0 و حداقل آن 000576/0 می باشد. ضریب همبستگی بین داده های مشاهداتی و ماهواره ای 16/0 تا 87/0 محاسبه گردید. تحلیل روند تنش بادی با استفاده از روش ناپارامتری من- کندال محاسبه شد. براساس نتایج حاصل شده ، بیشترین مقدار تنش باد در فصل زمستان در ماه فوریه در ایستگاه اردبیل و کمترین آن در ایستگاه های کرمانشاه و سنندج مشاهده گردید. در فصل بهار بیشترین تنش باد در ایستگاه زنجان در ماه آوریل و کمترین مقدار تنش در ایستگاه همدان در همین ماه بوده است. در فصل تابستان بیشترین مقدار تنش باد در ایستگاه اهواز در ماه آگوست وکمترین مقدار آن در ایستگاه سنندج در ماه ژولای مشاهده شد. در فصل پاییز بیشترین مقدار تنش در ایستگاه زنجان در ماه دسامبر و کمترین مقدار در ایستگاه کرمانشاه در همین ماه مشاهده گردید. تنش بادی دارای روندی فصلی می باشد که تغییرات ماهانه آن چشمگیر است. تفاوت بارزی در جهت جریان تنش بادی در اثر تغییر فصل وجود دارد.