1- گروه جغرافیا،دانشکده جغرافیا،دانشگاه تهران،تهران،ایران
چکیده: (1367 مشاهده)
جغرافیای انتخابات دانشی است که به تفاوتها و تشابهات الگوهای انتخاباتی در قلمروهای مختلف جغرافیایی در سطح ملی میپردازد و میان این الگوها با سایر ساختارهای اجتماعی و اقتصادی رابطه برقرار میکند. علیرغم جامعیت جغرافیای انتخابات و تنوع موضوعات آن، دو موضوع مهم در جغرافیای انتخابات بهویژه انتخابات پارلمانی یکی "تناسب در تسهیم کرسیهای پارلمانی " و دیگری "دستکاری در مرزهای حوزههای انتخاباتی" است. "تسهیم" به بررسی عدالت در فضای جغرافیایی انتخابات میپردازد و تبیین میکند که آیا نسبت جمعیت با تعداد کرسیها تناسب دارد یا نه، و " دستکاری در مرزهای حوزههای انتخابیه " یا "جری ماندرینگ" مبحثی در جغرافیای انتخابات است که به دستکاری و جابجایی مرزهای انتخاباتی میپردازد، و بررسی میکند که چگونه تغییرات در مرزهای حوزه انتخابیه موجب پیروزی یک شخص یا گروه در انتخابات میشود. بررسی" تناسب تسهیم" و" جری ماندرینگ" از موارد قابل تحقیقی است که در ایران به آن در قبل و بعد از انقلاب پرداخته نشده است. استان آذربایجان شرقی استانی است که چه درزمانی که با استان اردبیل یک استان را تشکیل میداد و چه بعدازآن از تنوع موضوعی فراوانی در مباحث جغرافیای انتخابات منجمله مطالعه" تناسب تسهیم" و"جری ماندرینگ" برخوردار است. این مقاله برگرفته از یک تحقیق جامع در خصوص دو مقوله"تناسب تسهیم"و" جری ماندرینگ" در یازده دوره انتخابات مجلس ایران است و در این مقاله صرفاً به دو موضوع فوق در استان آذربایجان شرقی پرداخته است. دادههای پژوهش با روش کتابخانهای استخراج و تحلیل آن با استفاده از نرمافزار Spss در محیط Gis انجامشده است. آنچه از نتایج پژوهش به دست آمد این است که در بررسی "تناسب تسهیم" مشاهده شد در حوزههای انتخابیه استان آذربایجان شرقی عدالت فضایی در بعد جمعیت و تعداد کرسیها کمتر وجود دارد. انحراف از معیار جمعیت حوزههای انتخابیه نسبت به میانگین کشوری برابر با 157692 نفر محاسبهشده است، که تجمیع میزان واریانس آن معادل 18.42 و میانگین واریانس آن معادل 1.4 است. همچنین در بررسی جری ماندرینگ دستکاری در بعضی مرزهای حوزههای انتخابیه واقعشده است.
RANJBAR DASTENAEI K, PISHGAHI FARD Z, Badiei Aznadahi M. Spatial-temporal analysis of "division proportionality" and "Gerrymandering" in constituencies of East Azerbaijan province. جغرافیایی 2023; 23 (82) :99-133 URL: http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-3704-fa.html
رنجبر دستنایی کرامت، پیشگاهی فرد زهرا، بدیعی ازنداهی مرجان. تحلیل مکانی زمانی " تناسب تسهیم " و "جری ماندرینگ" در حوزههای انتخابیه استان آذربایجان شرقی. فضای جغرافیایی. 1402; 23 (82) :99-133