پدیده «برف دریاچهای» و نقش آن در رخداد برفهای سنگین کرانه جنوبغربی دریای خزر
|
فرامرز خوشاخلاق*۱، نیما فرید مجتهدی۲، سمانه نگاه۳، فروغ مومنپور۴، شبنم هادی نژاد صبوری۵، ابراهیم اسعدی اسکویی۶ |
۱- استادیار دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران ۲- کارشناس ارشد آبوهواشناسی، اداره کل هواشناسی استان گیلان ۳- دانشجوی دکتری هواشناسی، اداره کل هواشناسی استان گیلان. ۴- کارشناس ارشد هواشناسی، اداره کل هواشناسی استان گیلان. ۵- کارشناس ارشد فیزیک دریا، اداره هواشناسی بندرانزلی. ۶- دانشجوی دکتری هواشناسی کشاورزی، اداره کل هواشناسی استان گیلان. |
|
چکیده: (۶۲۴۹ مشاهده) |
در این مطالعه برای اولین بار عوامل موثر در پیدایش پدیده برف دریاچهای و اثر آن بر رخداد برفهای سنگین در حاشیهی جنوبغربی دریای خزر طی سالهای 2012-1982 مورد سنجش قرار گرفت. بدین منظور با استفاده از آمارهای بارش روزانه و ارتفاع برف، مجموعاً 7 موج بارش برف سنگین شناسایی و به کمک دادههای مرکز ملی پیشبینی محیطی آمریکا (NCEP/NCAR)، میادین فشار، دما، ارتفاع ژئوپتانسیلی، مولفههای مداری باد و مولفه نصفالنهاری باد مطالعه شدند. برای اثبات اثر دریای خزر روی سامانههای عبوری، شارهای سطحی شامل شار گرمای نهان، شار گرمای محسوس، دمای هوای 2 متری، میدان باد 10 متری و دادههای روزانهی دمای سطح آب (SST) دریای خزر، استخراج و نقشههای مربوط به آنها و همچنین تفاضل دمای آبوهوای مجاور، طی دورهی بارش برف رسم و تبیین گردید. نتایج نشان میدهند در تمامی موارد زبانهی تودهی هوای پرفشار با منشاهای مختلف که دارای هسته قوی و سرد میباشند در لایههای زیرین وردسپهر از روی سطح خزر عبور کرده و به سواحل جنوبغربی خزر وارد میشوند. علاوه بر سازوکار میان مقیاس و دینامیک حاکم بر ساختار سامانههای ذکر شده، دمای سطح دریا (SST) و به تبع آن میزان شارهای سطحی (شار گرمای نهان و شار رطوبت) مبادله شده بین سطح آب و تودهی هوای عبوری، نقش تعیین کنندهای در شدت بارش برف ایفا میکند. همچنین طول مسیر پیمایش تودهی هوا از روی پهنهی آبی و منشای توده هوای سطحی نیز روی مقادیر کمی بارش موثر میباشند. در برخی موارد، شکلگیری الگوی بندال در لایههای میانی وردسپهر موجب بندآیی سامانهی بارشی، تداوم انتقال شارهای سطحی و ماندگاری چندین روزهی بارش برف در منطقه میگردد. |
|
واژههای کلیدی: پدیده برف دریاچهای، دمای سطح دریا، شار گرما، شار رطوبت، دریای خزر. |
|
متن کامل [PDF 1781 kb]
(۱۳۰۷ دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1395/2/8 | پذیرش: 1395/2/8 | انتشار: 1395/2/8
|
|
|
|
|
ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|