تحلیل تغییرات الگوی درون دههای دمای ایران طی نیم قرن اخیر
|
محمدحسین ناصرزاده*1، مهدی دوستکامیان2، آذر بیرانوند3 |
1- استادیار اقلیم شناسی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. 2- دانشجوی دکتری آب و هواشناسی تغییرات آب و هوایی، دانشگاه زنجان. 3- کارشناس ارشد آب و هواشناسی سینوپتیک، دانشگاه زنجان. |
|
چکیده: (6348 مشاهده) |
هدف از این مطالعه، بررسی و تحلیل تغییرات درون دههای دمای ایران میباشد. برای این منظور دمای ایران طی دوره 1390-1342 (پنج دهه) مورد بررسی قرار گرفته است. برای بررسی تغییرات درون دههای از روشهای زمینآمار موران محلی بهره گرفته شده است. در انجام محاسبات از امکانات برنامهنویسی در محیط نرمافزار Surfer و نرمافزارMatlab و نیز برای انجام عملیات ترسیمی از نرمافزار GIS بهره گرفته شد. ابتدا برای ایجاد نمای کلی از تغییرات درون دههای ایران آنومالی، گرانیگاه و توزیع مکانی میانگین برای هر دوره ترسیم گردیده است. نتایج نشان داد که عواملی محلی بهویژه ارتفاع و عرض جغرافیایی نقش بسزایی در ناهنجاریهای دمای ایران داشته است بهطوری که در هر پنج دوره شدیدترین ناهنجاریها منطبق با نواحی کوهستانی و ارتفاعات بوده است این درحالی است که نواحی ساحلی کشور به دلیل عرض جغرافیایی پایین و ارتفاع کمتر دارای ناهنجاریهای منفی بوده است. نتایج حاصل از تحلیل موران نشان داد که الگوی تغییرات درون دههای ایران طی دورههای مختلف تغییرات محسوسی داشته است اما در مجموع در هر پنج دوره نواحی ساحلی خلیجفارس دارای الگوی خوشهای بالا (خود همبستگی فضایی مثبت) و رشتهکوه زاگرس، شمالغرب کشور (بر فراز قلل سهند و سبلان)، بر فراز مرتفعترین نقاط البرز (دماوند)، شمالشرق کشور در دامنههای شمالشرقی رشتهکوههای خراسان و در مناطق مرتفع کرمان الگوی خوشهای پایین یا خودهمبستگی فضایی منفی بوده است. مثبت و منفی بودن خود همبستگی در ارتباط با توزیع دما نشان از تمرکز بیشینه و کمینه این عنصر اقلیمی در منطقه دارد. با این وجود در تمام دورهها این الگوی حاکم بر تغییرات درون دههای دما تقریباً یکسان بوده است. |
|
واژههای کلیدی: دما، خودهمبستگی فضایی، موران محلی، آنومالی، ایران. |
|
متن کامل [PDF 987 kb]
(847 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1395/2/8 | پذیرش: 1395/2/8 | انتشار: 1395/2/8
|
|
|
|
|
ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|