1- گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران (نویسنده مسئول). 2- گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. 3- گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی تهران.
چکیده: (5298 مشاهده)
امروزه توسعه پایدار به عنوان مفهومی بسط یافته و نهادینه شده، به چارچوب کلی و جامعی برای شناخت و تحلیل مسائل پیش روی شهرها تبدیل شده است. در این میان شهرهای کوچکبهعنواننظامهایجغرافیایی، متأثرازعواملونیروهایفضاسازدریکفرآیند زمانی-مکانیبهوجودآمدهوهموارهتحتتأثیر فرآیندهایدرونیوبیرونی(اجتماعی، اقتصادی،محیطی و کالبدی)درحالتغییروتحول اند. اینشهرهابه عنوانحلقه حیاتی و تفکیک ناپذیریازنظامسکونتگاهی در سطوح ملی، منطقه ای و محلیومتشکلاز اجزاءمرتبطبههم هستند که توسعه پایدار آنها، منجر به توسعه پایدار محلی و منطقه ای خواهد شد. لذا توسعه پایدار شهرهای کوچک، فرایندی مهم و رویکردی اساسی است که ضرورت و چارچوب اصلی مطالعه حاضر را شکل داده است. در این راستا مفهومپایداری کالبدی در چارچوب مبحثپایداری شهرهای کوچک، بیانگرتعادلوپوپاییاین سکونتگاههای کوچکدر ارتباطباساختارهایکالبدی-فضاییاست،به طوری کهمتضمن پایداریسکونتگاه درروندهایمکانی- زمانی گردد. پس میتوانآن رافرآیندیازتغییروتحولات،باهدفبهبودو ارتقایکمیو کیفی ساختار کالبدی این شهرها دانست. در این میان شناسایی و تقویت شاخص های پایداری کالبدی که به دنبال ارتقای کیفیت فیزیکی سکونتگاههای انسانی و محیط های زندگی و کار تمام مردم بویژه قشرهای ضعیف مردم، در مسیر رسیدن به پایداری است از اهمیت بسزایی برخوردار است. لذا این پژوهش با هدف شناخت و تبیین روند تحولات توسعه در ساختار کالبدی-زیرساختی شهرهای کوچک، به بسط مفهومی-کارکردی اهمیت و جایگاه شاخص های کالبدی در در پایداری شهرهای کوچک استان مازندران خواهد پرداخت. برای تجزیه و تحلیل دادهها از مدل بارومتر پایداری و رادار استفاده شده است. جامعهی آماری در این تحقیق شامل شهرهای کوچک استان مازندران است. یافته های تحقیق نشان میدهد که تنها مولفه یکپارچگی کارکردی در شهرهای کوچک مورد مطالعه در شرایط پایداری متوسط قرار داشته و مولفه های کیفیت مکان و امکانات مکان از سطح پایداری ضعیفی برخوردارند. بطور کلی نتایج نشان دهنده ناپایداری کالبدی شهرهای کوچک مورد مطالعه است.