1- مربی سنجش از دور و GIS، دانشگاه حکیم سبزواری 2- گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی 3- کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی، دانشگاه حکیم سبزواری 4- *دانشجوی دکترای جغرافیای طبیعی (ژئومورفولوژی)، دانشگاه حکیم سبزواری. (نویسنده مسئول)
چکیده: (8739 مشاهده)
برآورد دمای سطح زمین در پهنه وسیع از طریق سنجش از دور، نقصان پایش آن را در ایستگاههای محدود هواشناسی رفع میکند. الگوریتم توازن انرژی سطح زمین (سبال)، در اکثر نقاط دنیا برای برآورد دما در سطح مورد استفاده قرار گرفته است. هدف این تحقیق، بهدست آوردن دمای سطح زمین و بررسی ارتباط آن با عوامل جغرافیایی نظیر ارتفاع، شیب، جهات جغرافیایی، لیتولوژی و مورفومتری برخی از لندفرمها در مخروط آتشفشانی تفتان میباشد. بنابراین، با اعمال الگوریتم سبال بر تصویر ماهوارهای +ETM سال 2011، نقشه حرارتی منطقه تهیه شد. بدین منظور برای اجرای این روش، رادیانس حرارتی تصحیح شده (Rc)، گسیلمندی سطحی در باند حرارتی (ε)، رادیانس طیفی (Lλ)، بازتابندگی در هر باند (ρλ) و آلبیدوی سطحی (α) نیز محاسبه شده است. نقشه خطالرأسها و خطالقعرها براساس روش بررسی منحنیمیزانهای منطقه از طریق نقشه توپوگرافی و Google Earth ترسیم و نقشه مدل رقومی ارتفاع، شیب، لیتولوژی، جهات جغرافیایی و مورفولوژی در محیط نرمافزار ArcGIS تهیه گردید. سپس با انطباق و همپوشانی نقشههای مذکور با نقشه دمای سطح زمین و استفاده از تحلیل توابع آمار منطقهای، دمای سطح زمین در هر طبقه ارتفاعی، شیب، جهت جغرافیایی، سازند و لندفرمهای خاص محاسبه گردید. نتایج این پژوهش نشان میدهد که ارتباط معنیداری بین ارتفاع، شیب و جهت شیب با دمای سطح زمین (به ترتیب 44/0- ,65/0- ,76/0- r =) وجود دارد. و در میزان دمای سطحی مخروط، جهات جغرافیایی نقش بسیار مهمی را ایفاء مینمایند، بهطوریکه کمترین میانگین دما در جهت غربی و بیشترین میانگین دما در جهت شرقی بهچشم میخورد. بعلاوه سازندها و لندفرمهایی که کمترین و بیشترین دما را دارا هستند نیز در این جهات قرار دارند . علاوه بر این، حداقل و حداکثر دمای سطح زمین به ترتیب در سازندهای Qa3 (آندزیت جدید) و Q1u )سیلتاستون و گلسنگ با میان لایههای توف آندزیتی) به چشم میخورد. بنابراین با در نظر گرفتن شرایط دمایی در جهات جغرافیایی و سازندهای مختلف، میتوان به کاشت محصولات کشاورزی سازگار و برنامهریزی محیطی مناسب اقدام نمود.
Bahrami S, Akbari E, Doran A, Ebrahimi M. The Effect of some Geographical Parameters on the Land Surface Temperature by Using SEBAL and Decision Tree Methods in Taftan Volcanic Cone. جغرافیایی 2017; 17 (57) :105-126 URL: http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-1821-fa.html
اکبری الهه، بهرامی شهرام، دوران عاطفه، ابراهیمی مجید. بررسی تأثیر برخی پارامترهای جغرافیایی بر دمای سطح زمین با استفاده از روش سبال و درخت تصمیم گیری در مخروط آتشفشان تفتان. فضای جغرافیایی. 1396; 17 (57) :105-126