1- گروه ژئومورفولوژی گروه جغرافیای دانشگاه پیام نور، تهران، ایران (نویسنده مسئول). 2- دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار ایران.
چکیده: (6289 مشاهده)
حدود 24 درصد از اراضی قابل سکونت زمین تحت تأثیر فعالیتهای انسانی است که کاهش حاصلخیزی خاک را به دنبال دارند. یکی از مهمترین اثرات فرسایش بادی، از بین رفتن تنوعات زیستی و از بین رفتن ظرفیت تولید زمین تحت عنوان بیابانزایی است.بیابانزایی بهطور دائم و البته نه انحصاری در مناطق خشک اتفاق میافتد. دهستان ماژان شهرستان بیرجند با کاربری کشاورزی و دامداری ازجمله مناطق تحت تأثیر فعالیت شدید فرسایش بادی در استان خراسان جنوبی است. متوسط بارندگی سالانه در این دهستان طی یک دوره 20 ساله برابر با 154 میلیمتر بوده و بهطورکلی اقلیم آن از نوع خشک و بیابانی است. هدف از این مطالعه، تخمین نرخ تغییرات پهنههای فرسایش بادی طی دوره زمانی مشخص با استفاده از تصایر ماهواره لندست است. برای مطالعات فرسایش باد از مدلهای فرسایش با اهداف مختلف شامل: تخمین متوالی فرسایش و طراحی ابزارهای کنترل فرسایش، استفاده میشود. موضوع مهم در مدلسازی فرسایش باد، ارائه تعریفی واضح جهت تشخیص موضوع و نیز بررسی دادههای موردنیاز و موجود برای اجرای مدل است. در این مقاله اطلاعات حاصل از دو مدل شامل: مدل پهنهبندی فرسایش باد IRIFRو مدل استخراج طبقات کاربری اراضی و پوشش زمین از تصاویر ماهوارهای، تلفیقشده است. درنهایت به کمک روش آماری چند متغیره، تغییرات زمانی و مکانی پهنههای فرسایش باد موردبررسی قرارگرفته است. نتایج نشانگر وقوع بیشترین نرخ تغییرات در پهنههای فرسایش بادی با شدت متوسط بر روی لند فرمهای مخروط افکنه است. همچنین اولین مؤلفه اصلی که دربردارنده 89/98 درصد تغییرات پهنههای فرسایش بادی است، بهترین نماینده وضعیت تغییرات در پهنههای فرسایش بادی طی دوره موردبررسی است.
Saghafi M, Rahmani A. Estimation of variation rate of wind erosion zones based on the IRIFR model and land use and landcover extraction model by using Landsat satellite images (case study: Mazhan district, South Khorasan province). جغرافیایی 2017; 17 (59) :165-185 URL: http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-1607-fa.html
ثقفی مهدی، رحمانی ابوالفضل. تخمین نرخ تغییرات پهنههای فرسایش بادی مبتنی بر مدل IRIFR و مدل استخراج کاربری اراضی و پوشش زمین از تصاویر ماهواره لندست (منطقه موردمطالعه: دهستان ماژان، استان خراسان جنوبی). فضای جغرافیایی. 1396; 17 (59) :165-185