علیرضا ایلدرمی،
دوره ۱۲، شماره ۳۷ - ( ۹-۱۳۹۳ )
چکیده
چکیده
جریان واریزه‌ای یکی از مهم‌ترین فرایندهای دامنه‌ای در جابجایی مواد به شمار می‌آید که موجب شکل‌زایی و افزایش بار رسوبی رودخانه‌ها می‌شود. به منظور بررسی جریان واریزه‌ها، دامنه‌های شمالی الوند واقع در ۱۵ کیلومتری شهر همدان مشخص و با استفاده از عکس‌های هوایی و نقشه‌های تویوگرافی ۰۰۰/۱:۵۰ و ۱:۲۵۰۰۰ و با استفاده از نرم افزار ArcGis ۹ تعداد ۴۴ نمونه از جریان واریزه‌ای به طور تصادفی انتخاب و مشخصات مورفومتری آنها از قبیل طول بخش معبر، ارتفاع جریان، عمق بخش معبر، عرض مخروط، شیب و ارتفاع با عملیات میدانی و نقشه برداری محاسبه و معین شد. با استفاده از نرم افزار spss و Excel همبستگی آماری بین مشخصات مورفومتری مانند عمق بخش معبر و شیب و یا محاسبه حجم واریزه‌ها مدلی جهت بر آورد عمق سایش و تخریب مواد دامنه‌ای ارائه گردید. نتایج حاصله از بررسی‌ها نشان داد که در بین عوامل موثر در تشکیل جریان واریزه‌ای در دامنه‌های شمالی الوند، ارتفاع و شیب بیشترین نقش را دارا می‌باشند. اما تمرکز واریزه‌ها بویژه از لحاظ تعداد، فراوانی و گستردگی در ارتفاع بین ۲۷۰۰ تا ۳۰۰۰ متری بیانگر نقش لیتولوژی، تکتونیک، نیواسیون همراه با سیستم شکل‌زایی و فرسایشی جنب یخچالی در تشکیل و توسعه واریزه‌های منطقه نیز است. به علاوه نتایج حاصله از بررسی نقش بارندگی بر اساس معادله کاین، بلیجنبرگ نشان داد، بارندگی‌های به وقوع پیوسته حدوداً ۱۵ الی ۱۰۵ دقیقه‌ای در برخی سال‌ها موجب حرکت واریزه-ها بر روی دامنه‌ها و ورود آن به رودخانه‌ها و افزایش باررسوبی و تخریب دامنه‌ها شده است.
منیژه قهرودی تالی، داود طالب پور اصل،
دوره ۱۷، شماره ۵۹ - ( ۹-۱۳۹۶ )
چکیده
امروزه استفاده از مجموعه های فازی به دلیل در نظر گرفتن محدوده ای از احتمالات به جای اعداد، نداشتن محدودیت روشهای کمّی و برخورداری از دقت به مراتب بیشتری در پیش بینی وقوع ناپایداری دامنه ای، مورد توجه ژئومورفولوگها واقع شده است. این پژوهش با هدف مشخص کردن مناطق با پتانسیل بالای وقوع مخاطرات دامنه ای در حوضه آبریز سد مهاباد به روش فازی انجام شده است. به این منظور، ابتدا متغیرهای مؤثر در وقوع حرکات دامنه ای شناسایی، سپس با استفاده از تصویر ماهواره ای سنجنده + ETM ، نقشه های توپوگرافی ۱/۵۰۰۰۰ ، نقشه زمین شناسی ۱/۱۰۰۰۰۰ مهاباد و انجام عملیات میدانی، لایه های مورد نیاز تهیه شد. در مرحله بعد لایه ها، ابتدا با استفاده از مدل فازی، استاندارد و فازی شده و در قالب رستر به صورت ارزشی از صفر تا یک درآمده اند. سپس تابع های جمع و ضرب جبری فازی روی لایه ها انجام گرفته و با هم همپوشانی شده اند. در نهایت با در نظر گرفتن بهترین توان گاما، نقشه نهایی پتانسیل وقوع حرکات دامنه ای حوضه سد مهاباد با استفاده از تابع Gamma۰,۷ تهیه شده است. نتایج نشان داد که در حدود ۲۵۴/۶۴کیلومتر مربع معادل ۳۳/۸ درصد از کل مساحت حوضه سد مهاباد، دارای احتمال وقوع حرکات دامنه ای "خیلی زیاد"و "زیاد" می باشد. مقایسه نقشه نهایی با نقشه های متغیرهای مؤثر در ناپایداری دامنه ای نشان می دهد که نواحی با احتمال وقوع "خیلی زیاد و زیاد" منطبق بر نواحی با شیب توپوگرافی بالای ۲۰درصد، ارتفاعات بالای ۲۳۰۰ متر، نواحی با تراکم بالای گسل ها و همچنین تراسهای پرشیب رودخانه ای می باشد
(2).jpg)
