---

تاثیر انسان بر محیط زیست به طور روز افزون از آثار حیات شهری ناشی می شود که این خود ناشی از رشد جمعیت انسانی و تا حدودی نتیجه پیشرفت فنآوری میباشد. شهرها نیز به عنوان مراکز جذب جمعیت با مسائل و مشکلات متعدد و مختلف زیست محیطی مانند آلودگی هوا، صدا، تولید زباله، آلودگی آب ها و... روبرو هستند که این امر خود منجر به افزایش شدت فشارهای وارده بر محیط زیست و در نتیجه بروز انواع آلودگی های زیست محیطی شده است. از این رو پژوهش حاضر با هدف سنجش و ارزیابیکیفیت محیط زیست شهری با رویکردی توصیفی- تحلیلی در سکونتگاه های شهری استان اردبیل انجام شده است. برای رسیدن به هدف تحقیق ۵ مولفه زیست محیطی(محیط طبیعی، انرژی، محیط اجتماعی، فرهنگی و تفریحی و اشتغال) در قالب ۳۰ شاخص مورد ارزیابی قرار گرفته است. ضریب اهمیت هریک از متغیرها با استفاده از آنتروپی شانون استخراج شد. مدلهای به کاربرده شده برای تجزیه و تحلیل داده هاPROMETHEE و GAIA به کمک نرم افزار Visual PROMETHEE میباشد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که سکونتگاه های شهری شهرستان کوثر با امتیاز۲۶۷۴/۰ دارای شرایط کاملاً مطلوب، بیله سوار، نمین، سرعین و نیر با امتیازات۱۲۸۱/۰، ۱۱۴۷/۰، ۰۹۹۴/۰و۰۹۲۴/۰ دارای شرایط مطلوب، مشکین شهر با امتیاز۰۳۶۹/۰ در شرایط نسبتاً مطلوب، گرمی، خلخال و اردبیل با امتیازات منفی ۰۷۰۴/۰-، ۱۳۵۹/۰- و ۲۰۹۸/۰- از شرایط نامطلوب و شهرستان پارس آباد با امتیاز منفی۳۲۲۸/۰- در رتبه آخر و در وضعیت کاملاً نامطلوب قرار دارد. براساس تحلیل گایا وضعیت شهرستان پارس آباد نسبت به ۳۰ شاخص مورد استفاده درپژوهش نشان دهنده این است که تنها در شاخص نسبت تعداد انشعاب فعال فاضلاب شهری به جمعیت شهری در وضعیت ایده آل قرار دارد. به طور کلی نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که وضعیت زیست محیطی در شهرستانهایی که جمعیت شهری بیشتری دارند به مراتب نامطلوب تر از شهرستانهایی است که جمعیت شهری کمتری دارند.

---

هدف مطالعه حاضر، مدل­ یابی تصمیم روستاییان به پذیرش بازاریابی الکترونیک و خوشه ­بندی مناطق روستایی بوده است. داده­ ها از ۹۸۸ روستای دارای دفتر ICT از ۳۱ استان ایران جمع­ آوری گردید. نتایج نشان داد در روستاهای دارای دفاتر ICT، میزان درآمد کشاورزی وضعیت مطلوبی داشت، اما میانگین درآمد صنایع دستی و گردشگری پایین ­تر از متوسط بود. همچنین دسترسی روستا به شهر و جمعیت کاربران ICT نیز قابل قبول بود. مدل پژوهش این­گونه طراحی گردید که "مدل رفتار برنامه­ریزی شده" (TPB) توسعه داده شد. بدین صورت که فاکتور جدیدی بنام جغرافیای اقتصاد روستایی اضافه گردید که دارای پنج متغیر جدید (دسترسی روستایی، گردشگری روستایی، کشاورزی، صنایع دستی روستایی، جمعیت روستایی) بود. بنابراین "مدل جغرافیایی رفتار برنامه­ ریزی شده" ارائه گردید. در مدل جدید، با رویکرد معادلات ساختاری، تاثیر فاکتور جغرافیایی بر فاکتور رفتاری بررسی شد. در مجموع، فاکتور جغرافیای اقتصاد روستایی، ابتدا تاثیر مستقیم (۶۴درصد) بر فاکتور رفتاری داشت و در مرحله بعد، فاکتور رفتاری، (به عنوان میانجی کامل) بر تصمیم تاثیر گذاشت. مدل جغرافیایی رفتار برنامه ­ریزی شده تا ۷۵ درصد، تصمیم روستاییان به پذیرش بازاریابی الکترونیک را پیش­ بینی نمود. همچنین نتایج خوشه ­بندی K- میانگین نشان داد با توجه به دو فاکتور اقتصادی و رفتاری، مناطق روستایی ایران در ۶ خوشه قرار می­ گیرند و در اکثر خوشه­ ها، فاکتور جغرافیای اقتصاد روستایی بر فاکتور رفتاری موثر بوده است. یافته جالب توجه این­ که استان­ های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خوزستان در خوشه ۱، به عنوان مناطق پیشرو در پذیرش بازاریابی الکترونیک بودند. این مناطق در گزارش­ مرکز آمار، به عنوان روستاهای کمتر توسعه یافته ثبت شده­ اند و این نشان می­دهد، گسترش فناوری بر سواد دیجیتال ساکنین این مناطق به خوبی تاثیرگذار بوده است. یافته­ ها بر ضرورت درنظرگرفتن فاکتورهای رفتاری در پژوهش­ های جغرافیایی تاکید می­ کند که در نتیجه آن، راهکارهای واقع­ بینانه ­ای برای توسعه روستایی ارائه خواهد شد.
 

---

در بین مخاطرات محیطی، زلزله با خرابی ساختمان‌ها و زیرساخت­های شهری، خسارت­های بسیاری را به اموال و دارایی­ها در نواحی شهری و اطراف آن وارد می‌کند. در مواجهه با چنین وضعیتی ایجاد جوامع تاب­آور مناسب­ترین راهبرد برای مقابله با بحران زلزله است. نخستین گام برنامه­ریزی اصولی و آگاهانه در ایجاد جوامع تاب­آور، سنجش میزان تاب‌آوری سازه‌های شهری در برابر زلزله­های احتمالی است. ازاین‌رو پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تاب‌آوری کالبدی منطقه ۶ شهر تهران در برابر سناریوهای مختلف زلزله ­انجام شد. جهت سنجش از ۱۰ معیار اثرگذار در قالب ۴۶ زیرمعیار که در تاب‌آوری کالبدی منطقه مؤثر بودند، استفاده شد. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی است. برای تحلیل وزن نسبی معیارها و زیرمعیارها از تحلیل شبکه­ی(ANP) و برای طراحی سناریوهای زلزله در شدت‌های مختلف از روش فازی و مدل _Dµ در محیط GIS بهره گرفته شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که در زلزله شش ریشتری از مجموع سازه‌های منطقه، ۳۶/۱۲ درصد که بیشتر در ناحیه یک شهرداری منطقه در (محله ایرانشهر) و در ناحیه ۲ شهرداری منطقه (محله نصرت) قرار دارند، از تاب‌آوری کمی در برابر زلزله برخوردارند. در زلزله هفت ریشتر، ۲۴/۵۵ درصد سازه­های منطقه تاب‌آوری کم و ۶۹/۱۷ درصد سازه­ها تاب‌آوری خیلی کمی در برابر زلزله دارند. در زلزله هشت ریشتری، با افزایش شدت زلزله، ۰۶/۲۳ درصد سازه‌های منطقه با تاب‌آوری کم و ۳۱/۵۳ درصد سازه­ها با تاب‌آوری خیلی کم مواجه­اند که بیشترین تعداد این سازه‌ها در سطح منطقه ۶ شهر تهران در نواحی شهرداری ۱(محلات ایرانشهر و ولیعصر)، ۲ (محله نصرت)، ۳ (محلات بهجت‌آباد و قائم)، ۴ (محله فاطمی) و ۵ (محله آرژانتین) منطقه قرار دارند.