۴ نتیجه برای افتخاری
قدیر فیروزنیا، عبدالرضا رکن‌الدین افتخاری، لیلا دیانی، مجید پریشان، مهران اصغری‌نیا،
دوره ۱۲، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۱ )
چکیده
کمیابی زمین و عدم امکان تولید آن و نقش اساسی آن در برنامه‌های توسعه سبب شده که دولت‌ها همواره در فکر ساماندهی بهره‌برداری از آن باشند. بر این اساس دولت جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۵۸ به منظور سازماندهی و توزیع عادلانه منافع زمین و برآورد نیازهای اساسی بویژه امر مسکن، مبادرت به تملک اراضی موات و ملی و واگذاری بخشی از آن در قالب واگذاری اراضی مسکونی به منظور تأمین مسکن به روستاییان واجد شرایط نموده است. در این مقاله سعی شده با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به این سؤال اساسی پاسخ دهد که طرح واگذاری اراضی مسکونی روستایی چه پیامدهای داشته است؟.
نتایج این تحقیق که با تکمیل ۲۶۴ پرسشنامه خانوار روستایی در ۶ استان منتخب انجام پذیرفته نشان داد که پیامدهای مثبت واگذاری اراضی مسکونی روستایی در ابعاد کالبدی بیشتر از پیامدهای منفی آن بوده است. در زمینه اجتماعی نیز دارای پیامدهای مثبت و منفی بوده و در عرصه اقتصادی پیامدهای مثبت کمتری نسبت به منفی داشته است.
قدیر فیروز نیا، عبدالرضا رکن‌الدین افتخاری،
دوره ۱۳، شماره ۴۱ - ( ۱-۱۳۹۲ )
چکیده
در طی ۵ دهه گذشته عوامل متعددی باعث شده که تعداد قابل توجهی از روستاهای کشور در معرض تخلیه‌ی جمعیتی قرار گیرند. با توجه به گستردگی پدیده تخلیه جمعیت روستایی، ضروری است تاثیر این پدیده بر استمرار کارکرد اقتصادی روستاها مشخص شود. در پژوهش حاضر که با روش توصیفی و تحلیلی انجام گرفته تلاش شده به تبعیت از اصول کلی جغرافیای کاربردی و برنامه‌ریزی روستایی، استمرار کارکرد اقتصادی روستاهای در معرض تخلیه جمعیتی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و راهکارهای مناسب برای ارتقای بهره‌برداری از توانمندی‌های این گروه از روستاها به دست آید . در این تحقیق فرضیه مورد آزمون عبارتند از:« با وجود تخلیه جمعیت روستایی کارکرد اقتصادی روستاهای مورد مطالعه استمرار دارد».
با انجام این تحقیق که در ۵۴ روستای منتخب شهرستان قزوین و تکمیل سه نوع پرسشنامه؛ ۵۴ روستا، ۱۶۰ خانوار ساکن و ۱۰۴ خانوار مهاجر انجام پذیرفته مشخص شد؛با وجودی که روستاهای مورد مطالعه در معرض تخلیه جمعیتی قرار دارند، کارکرد اقتصادی آنها همچنان ادامه دارد.
نسرین آذربادی، محمد سلمانی، سید حسن مطیعی لنگرودی، عبدالرضا رکن‌الدین افتخاری،
دوره ۱۴، شماره ۴۵ - ( ۳-۱۳۹۳ )
چکیده
تطابق انسان با طبیعت منجر به شکل‌گیری شبکه‌ای از جریان‌ها و حرکت‌های جمعیتی در نواحی کوهستانی و دره‌ای شهرستان فیروزکوه از استان تهران شده است. ظرفیت و کشش نگهداشت جمعیت در ناحیه مورد مطالعه تابعی از عوامل اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی است. عوامل مؤثر در شکل‌گیری شبکه جریان‌های جمعیتی شهرستان فیروزکوه به انضمام پیامدهای آن سوال های کلیدی مقاله است. روش تحقیق اکتشافی، توصیفی و تحلیلی است. داده‌های تحقیق منتج از ۲۵ روستای نمونه و ۴۳۶ خانوار نمونه عملیاتی شهرستان فیروزکوه است که بر اساس فرمول کوکران و با در نظر گرفتن فاصلۀ دوری و نزدیکی روستاها نسبت بهشهر فیروزکوه و نسبت به یکدیگر انتخاب شدند.
بر اساس نتایج تحقیق، جریان‌های جمعیتی در شهرستان فیروزکوه از نوع چرخشی، چند مکانی و دوره‌ای است. شغل و اقلیم به ترتیب دو عامل غالب در شکل‌گیری شبکه فضایی ناحیه مورد مطالعه است. سایر عوامل مؤثر نیز به ترتیب عبارتند از: فقدان امکانات، گذران اوقات فراغت، دید و بازدید اقوام، نظارت بر املاک و دارایی‌ها، پیشینه ایلیاتی، کافی نبودن درآمد، زندگی و سکونت، تبعیت از محل تحصیل و شغل فرزندان، بیماری، سکوت و آرامش، رفاه و از کارافتادگی. پیامدهای ناشی از شبکه فضایی نیز شامل مهاجرت چرخه‌ای، ساخت خانه دوم و گسترش کارکرد گردشگری است.
لیلا دیانی، مهدی پورطاهری، عبدالرضا رکن الدین افتخاری، حسن احمدی،
دوره ۲۰، شماره ۶۹ - ( ۳-۱۳۹۹ )
چکیده
فرم روستایی به‌عنوان الگوی فضایی جامع، بی‌حرکت، موضوعات کالبدی پایدار در روستا تعریف شده است. در این راستا، سازههای اصلی فرم روستایی یعنی تیپ ساختمان؛ زیربناها؛ کاربری اراضی؛ تراکم؛ و توزیع مبنایی برای ارزیابی و یا ساماندهی بافتهای فرسوده روستایی قرار گرفته می‌شود؛ زیرا بافت فرسوده در مناطق روستایی از نظر فرم و محتوی، کارایی خود را از دست داده است. این مسأله در کشور مطرح شده ولی بسیاری از مدل‌ها چندان با واقعیت متناسب نبوده لذا مداخله برای ایجاد تعادل ضرورت می‌یابد. در این راستا، یکی از اقدامات بنیادین و اولیه در رابطه با مناطق فرسوده روستایی، رتبه‌بندی این‌گونه مناطق بر مبنای پنج عنصر کلی مربوط به فرم روستایی است تا بدین طریق مناطقی که وضعیت نامطلوب‌تری در خصوص فرم روستایی دارند شناسایی و ساماندهی (نوسازی) به شکل محسوس‌تری در آنها انجام گیرد؛ اما تاکنون ارزیابی علمی در این زمینه انجام نگرفته است. به تازگی، روش ارزیابی تولید وزنی تجمعی (WASPAS) به‌عنوان یکی از کاربردی‌ترین روش‌های رتبه‌بندی معرفی شده است؛ از این‌رو، پژوهش حاضر در پی ارزیابی و رتبه‌بندی بافتهای فرسوده روستاهای پیرامون کلانشهر تهران با تأکید بر سازههای اصلی فرم روستایی است. بر این اساس، روش تحقیق این مقاله از نوع توصیفی‌ـ کاربردی و شیوه جمع‌آوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه‌ای و میدانی بوده که با استفاده از پرسشنامه، نظر ۲۶۰ نفر خانوار روستایی و ۱۵ نفر از نهادهای محلی در روستاهای فرسوده پیرامون کلانشهر تهران در هشت شهرستان از استان تهران منتخب و پانزده متخصص علمی به‌منظور وزن‌دهی به شاخص‌ها دریافت، توصیف و تحلیل شد. نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد روستاهای مشهدفیروزکوه، یهر، کبیرآباد، قوئینک رخشانی، جعفرآباد باقراُف، وسطر، حصار کوچک، زواره بید، حسن آباد باقراُف در مقایسه با روستاهای دیگر، شرایط نامطلوبی را به لحاظ وضعیت موجود فرم روستایی به کمک روش واسپاس داشته اند.
(2).jpg)
