|
ارزیابی اقتصادی تغییرات دینامیک و کاربری اراضی عرصه‌های پخش سیلاب (مطالعه موردی: پخش سیلاب دهلران، استان ایلام)
|
محمدرضا جعفری*   1، جعفر رضایی1 |
| 1- جهاد کشاورزی مرکز تحقیقات منابع طبیعی |
|
|
چکیده: (115 مشاهده) |
| از اجرای پروژههای پخش سیلاب در ایران حدود 25 سال میگذرد، ولی دقیقاً مشخص نیست اجرای آنها تا چه حد در پویایی فرآیندهای دینامیکی عرصه پخش مؤثر بوده است؟ همچنین از نظر اقتصادی اجرای این پروژهها مقرون به صرفه هست؟ لذا در این تحقیق با نمونه قرار دادن پروژه پخش سیلاب دهلران، ابتدا اثرات این پروژه را از نظر کنترل سیلاب، تغذیه مصنوعی سفره آب زیرزمینی، نفوذپذیری، احیای پوشش گیاهی و سطح اراضی کشاورزی بررسی شد. سپس بهمنظور ارزیابی شاخصهای اقتصای پروژه نیز، هزینههای احداث سیستم پخش سیلاب شامل هزینههای مطالعات و طراحیها، خاکبرداری و خاکریزی، سنگ و سیمان، تورهای فلزی، نهالکاری، دستمزدها، اجارهها و سایر هزینههای متفرقه در طی سالهای اجرای پروژه (1375 و 1377) برآورد گردید. همچنین هزینههای نگهداری و مرمت سالانه با توجه به حجم عملیات انجام شده در هر سال نیز محاسبه شده است. نتایج پژوهش نشان داد بعد از اجرای پروژه پخش سیلاب، الگوی جریان به شکل یک شبکۀ تحت کنترل در‌آمده است. از کل حجم روانآب محدوده دشت (6/16 میلیون مترمکعب)، 1/9 میلیون مترمکعب آن کنترل و نفوذ یافته، کاهش نفوذپذیری از 95/17سانتیمتر در ساعت به 57/13 سانتیمتر در ساعت، افزایش سطح زیر کشت از 7772 هکتار به 10182 هکتار و میزان تولید علوفه مرتعی از 50 کیلوگرم در هکتار به 159 کیلوگرم در هکتار رسیده است. از نظر اقتصادی نیز ارزش افزوده حاصل از سیلاب تزریق شده برابر14600000 هزار ریال، ارزش افزوده علوفه تولیدی برابر 1353958608 هزار ریال و ارزش افزوده بخش کشاورزی برابر 657050253 هزار ریال برآورد شد. بر اساس شاخصهای ارزیابی اقتصادی (NPV، ROR و B/C) که بهترتیب برابر 1398609424 هزار ریال، 38/0 و 87/2 برآورد شد. بنابراین پروژه پخش سیلاب دارای سودآوری قابل توجهی بوده و از نظر اقتصادی توجیهپذیر است |
|
| واژه‌های کلیدی: پهنه‌بندی، پخش سیلاب، سیستم اطلاعات جغرافیایی، مکان‌یابی |
|
|
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1399/10/14 | پذیرش: 1401/9/20
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
(2).jpg)
